برای انجام یک کوهپیمایی انفرادی و یا گروهی حتما بایستی با اصول و مبانی گام برداری به عنوان یک رکن پایه و اساسی آشنا باشید . در این مقاله ، نجاتگر شما را برخی اصول اولیه و ضروری در “گام برداری” آشنا خواهد کرد.
1- هنگام کوهنوردي باید انرژي خود را به گونه اي تقسیم نماییم تا کمتر خسته شویم . تند راه رفتن در سربالایی ها به ویژه در کسانی که فاقد آمادگی جسمانی لازم اند یا این که کوله پشتی سنگینی با خود به همراه دارند ،نه تنها باعث تنگی نفس خواهد شد بلکه مصرف انرژي بیشتري را می طلبد . اگر این عمل ادامه یابد شخص کوهنورد به اصطلاح (خواهد برید) . بیشتر کسانی که در کوه (میبرند) آنهایی هستند که انرژي خود را به خوبی تقسیم ننموده اند .
2- طول قدم یک کوهنورد باید با درنظر گرفتن قد و عوامل دیگري همچون شیب مسیر تنطیم شود . درمکانهاي تقریبا تخت که شیب اندکی دارد ، می توان قدمهاي بلندتري برداشت . ولی در سربالایی ها و مکانهاي پر شیب باید فاصله ي قدمها را کوتاه تر گرفت تا خستگی به کمترین میران خود برسد
3- هنگام راهپیمایی باید تمام سطح پا را روي زمین گذاشت . اما در بعضی از سربالایی ها می توان فقط از قسمت جلویی پا نیز استفاده کرد . یکی از نکات بسیار مهم کوهپیمایی ، تنفس صحیح هنگام صعود و فرود است . زیرا که با تنفس صحیح اکسیژن هوا کافی به بدن خواهد رسید
بخصوص که در ارتفاعات به دلیل کم شدن میزان تراکم اکسیژن هوا بدن نیاز به صرف انرژي بیشتري براي کسب اکسیژن مورد نیاز خواهد کرد. هنگام دم میتوان هم از بینی و هم از دهان استفاده نمود (با نسبت حدودا %70 به %30)
استفاده صرف از بینی با توجه به تمام مزایاي آن ، به دلیل حجم هواي ورودي کمتر گاهی اوقات امکان پذیر نیست . هنگام بازدم هواي درون ریه ها را محکم از دهان خارج کرده (بازدم قوي) تا بتوان از حجم هواي مرده داخل ریه ها تا حد امکان کاست و هواي پر اکسیژن را جایگزین آن نمود.
- تعداد دفعات دم و بازدم ، به عواملی چون ارتفاع ، آمادگی جسمانی ، شیب مسیر ، طول قدم ها ، حجم ریوي ، میزان گازهاي آلاینده موجوددر هوا ، دماي هوا ، میزان تعریق ، میزان رطوبت هوا و درنهایت نحوه قرارگیري سر و گردن بستگی دارد .
- معمولا نمی توان مدت زمان طی یک مسیر معین را بادقت کامل تعیین کرد . اما روشهایی وجود دارد که میتوان با استفاده آنها این زمان را با دقت قابل قبولی به دست آورد . یکمی از این روشها به قانون ناي اسمیت(Naismith s Rule) معروف است . با استفاده ازاین قانون و داشتن نقشه هاي بزرگ مقیاس (مقیاس 5000/1 یا بزرگتر) می توانیم قبل از انجام یک برنامه تقریب خوبی براي زمان انجام آن به دست آوریم .
- باید عادت نماییم تا بعد از حدود 2ساعت کوهپیمایی مداوم حدود 10 تا 15 دقیقه استراحت کنیم تا بدنمان بتواند خود را براي فعالیت بعدي آماده کند .
- در موقع عبور از سطح شیب دار باید عمود بر سطح حرکت نماییم در این حالت باید پاها را نیزعمود بر سطح افق قرار داد .
- در شیب ها می توان از باتوم راهپیمایی نیز استفاده نمود .
- تا حد امکان از صعود در شیبهاي پر از سنگریزه و شن اجتناب نمایید چرا که با صرف انرژي زیاد مسافت کمی را خواهید پیمود . دراین جور مکانها باید جایی را انتخاب کرد تا شخص به عقب لیز نخورد . هنگام پایین آمدن از این نوع سطوح باید اول پاشنه پا را روي زمین گذاشت
- هنگام پایین آمدن از شیبهاي تند بهتر است فاصله قدمها را کوتاه انتخاب نماییم . رعایت فاصله با نفر جلویی نیز از واجبات است . به طوري که اگر نفر جلویی ناگهان ایستاد ، تعادل نفر عقبی به هم نخورده و احتمالا به نفر جلو برخورد نکند . از سویی اگر تعادل نفر عقب به هم خورد ، نفر جلویی فرصت کافی براي عکس العمل داشته باشد .
باید به خاطر بسپاریم که هنگام پایین آمدن متناسب با میزان شیب مسیر زانوها را خم و بالا تنه را نیز به شرط آن که مرکز ثقل بدن هنوز داخل سطح اتکاي بدن بماند ، به جلو متمایل کنیم .
- شیب هاي بیش از 20 درجه را چه هنگام صعود و چه هنگام فرود حتما به صورت مارپیچ (زیگزاگ) طی نمایید . زیرا در این صورت فشار وارد بر بدن بسیار کمتر می شود . به یاد داشته باشید که هر چه شیب تند تر می شود ، زاویه بین دو خط زیگزاگ کمتر و طول مسیر زیگزاگ با توجه به پهناي منطقه مانور بلندتر می شود.
- هنگام بالا رفتن ار شیب ها بهتر است که از پاکوبها براي طی مسیر استفاده شود وحتی المقدور از مسیر نامشخص پرهیز گردد.
مسیر هاي باشیب کم را میتوان بطور مستقیم بالا رفت . این مسیرها اکثرا مسیرهایی هستند که از گذشته دور اهالی کوهپایه نشین آن منطقه ، در شرایط هوایی مناسب ، بدلایل متفاوت در آن تردد می کردند که اکنون مورد توجه کوهنوردان قرار گرفته است . این گونه مسیرها غالبا در کنار رودها یا کمر بر کوهها
قراردارد.
به روش که در حال بالا رفتن از شیبی باشیم باید پاي باردار همیشه به صورت مستقیم قرار بگیرد . این عمل باعث میشود تا فشار وزن بدن از روي ماهیچه هاي پا خارج شده و به استخوان ها و تاندونها منتقل شود . در غیراین صورت ماهیچه هاي پا باید دائما وزن بدن را تحمل کنند که این امر سبب خستگی زودرس خواهد شد.
قانون ناي اسمیت
قاعده ناي اسمیت براي تخمین زمان انجام یک برنامه :
- براي هر 5 کیلومتر راهپیمایی درمسیر هاي تخت و ساده 1ساعت در نظر میگیریم.
- براي هر 3 کیلومتر کوهپیمایی درشیب ها که شما را به تقلا وا میدارد ، 1ساعت در نظر می گیریم .
- براي هر 1 کیلومتر مسیر ناهموار ، بوته زار انبوه ، برف نرم ، شن زار ، 1ساعت در نظر می گیریم .
- به ازاي هر 500 متر افزایش ارتفاع 1 ساعت به زمان کل اضافه می کنیم .
- به ازاي هر 1000 متر کاهش ارتفاع ، 1 ساعت به زمان کل اضافه می کنیم .
- در مجموع به ازاي هر 5 ساعت نیز 1 ساعت اضافی براي اوقات تلف شده و استراحت در نظر می گیریم
نوشته : عبدالرسول احیایی – جمعیت هلال احمر لارستان (با تلخیص از نجاتگر)
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.