یک آزمایش خون که بعضی اوقات به عنوان پانل خون نیز شناخته می شود، بررسی آزمایشگاهی نمونه خون است که فعالیت اندام های خاصی مانند کبد، کلیه ها، تیروئید و قلب، عفونت ها، اختلالات ژنتیکی خاص و نیز ارزیابی سلامت عمومی فردی را در پی دارد. پس از تجزیه و تحلیل نمونه خون، نتایج در آزمایشگاه آماده می گردد. این گزارش جزئیات اجزای مختلف خون و میزان حضور آن ها را مشخص می کند. برای کسانی که با اصطلاحات علوم پزشکی آشنایی ندارند، رمزگشایی گزارش های ارائه شده در آزمایشات خون ممکن است پیچیده و دشوار باشد. در ادامه می خواهیم شما را با این اصطلاحات بیشتر آشنا کنیم تا جواب آزمایشتان را بهتر تفسیر کنید.
واحدهای اندازه گیری در آزمایش خون:
شمارش کامل خون (CBC):
شمارش کامل خون (CBC) بر سه نوع سلول های خونی متمرکز می شود: سلول های سفید خون (WBCs)، گلبول های قرمز (RBCs) و پلاکت ها. با اندازه گیری حجم سلول های خونی، CBC به پزشک اجازه می دهد تا سلامت کلی فرد را ارزیابی کند، همچنین می تواند شرایطی مانند لوکمی (کمبود گلبول های سفید خون) و کم خونی را نیز تشحیص دهد.
تست CBC شامل موارد زیر می شود:
تعداد گلبول های سفید (WBC):
گلبول های سفید خون که به عنوان لکوسیت ها نیز شناخته می شوند، جزء اصلی سیستم ایمنی بدن هستند. میزان بالای گلبول های سفید خون می تواند وجود عفونت را نشان دهد، در حالیکه تعداد کم آن به شرایط مختلفی، از جمله HIV و لوپوس اشاره کند.
شمارش افتراقی گلبول های سفید:
آزمایشگاه پنج عنصر اصلی گلبول های سفید را اندازه گیری می کند و نسبت آن ها را با یکدیگر مقایسه می کند. اگر این اجزاء خارج از تعادل باشند، ممکن است دچار عفونت شده باشید. مقدار متعادل برای هر کدام به شرح زیر است:
نوتروفیل ها: 40 تا 60 درصد
لنفوسیت ها: 20 تا 40 درصد
مونوسیت ها: 2 تا 8 درصد
ائوزینوفیل ها: 1 تا 4 درصد
بازوفیل ها: 0.5 تا 1 درصد
تعداد گلبول های قرمز (RBC):
گلبول های قرمز (RBCs) اکسیژن را به بافت ها در سراسر بدن حمل می کنند، به همین دلیل هم تضمین کننده سلامت سلول های بافت می باشند. تعداد گلبول های قرمز خون، حجم RBC ها را در یک فرد برآورد می کند. در صورتی مقدار RBC پایین تر یا بالاتر از حد معمول یک مشکل سلامتی را در فرد به پزشک هشدار می دهد. با این وجود، این میزان نمی تواند به طور دقیق مشکل را به ما نشان دهد، بلکه برای تشخیص به آزمایشات تکمیلی نیاز است.
تست هماتوکریت (Hct):
مقدار هماتوکریت به ما نشان می دهد چه میزان خون از گلبول های قرمز تشکیل شده است. این تست برای تشخیص آنمی یا همان کم خونی عالی است.
آزمون هموگلوبین (Hgb):
هموگلوبین یک پروتئین است که درگلبول های قرمز وجود دارد و اکسیژن را از ریه ها به بافت های بدن منتقل می کند. آزمایش هموگلوبین در تشخیص کم خونی مفید است.
حجم متوسط گلبول های قرمز (MCV):
با این تست حجم گلوبل های قرمز مشخص می گردد. اگر میزان MCV خارج از محدوده طبیعی باشد، باید آن را نشانه ای از کم خونی یا سندرم خستگی مزمن بدانیم.
وزن هموگلوبین در گلبول قرمز (MCH):
آزمایشگاه مقدار متوسط هموگلوبین موجود در هر گلبول قرمز را آزمایش می کند. سطوح بالای این شاخص ممکن است کم خونی و سطح پایین آن سوء تغذیه را نشان دهد.
آزمون توزیع سلول های قرمز(RDW):
این تست توزیع RBC ها و نه اندازه واقعی آن ها را نشان می دهد. سطوح خارج از محدوده طبیعی می تواند شرایطی نظیر کم خونی، سوء تغذیه و بیماری کبد را نشان دهد.
شمارش پلاکت:
پلاکت ها سلول های کوچکی هستند که به لخته شدن خون کمک می کنند. این آزمایش مقدار پلاکت های موجود در خون را اندازه گیری می کند. اگر مقدار پلاکت ها بالا باشد، می تواند نشانگر کم خونی، سرطان یا عفونت باشد، در حالی که میزان کم پلاکت می تواند از بهبودی زخم ها جلوگیری کند و منجر به خونریزی شدید شود.
متوسط حجم پلاکت (MPV):
حجم پلاکتی کم خونریزی ایجاد می کند، در حالی که حجم پلاکتی بالا می تواند خطر ابتلا به حمله قلبی یا سکته مغزی را افزایش دهد.
پانل جامع متابولیک (CMP):
آزمایش پانل جامع متابولیک اندازه گیری سطح گلوکز بدن، تعادل مایعات و الکترولیت ها، و همچنین عملکرد کبد و کلیه را اندازه گیری می کند. تست های زیر در این پانل انجام می گردد:
تست آلانین آمینوترانسفراز (ALT):
آلانین آمینوترانسفراز (ALT) آنزیمی است که عمدتا توسط سلول های کبدی تولید می شود. سطح بالای این آنزیم می تواند نشانه آسیب کبدی باشد.
تست آلبومین:
آلبومین پروتئینی است که توسظ کبد تولید می شود. حجم آلبومین در بافت ها را می توان از طریق این آزمون اندازه گیری کرد. سطوح غیر طبیعی ممکن است با مشکلات کبدی یا کلیوی ایجاد شود.
تست پروتئین کل:
آزمایشگاه نسبت دو نوع پروتئین را بررسی می کند: آلبومین و گلوبولین. سطح پایین پروتئین می تواند شرایط مختلفی از جمله اختلالات کبد و کلیه و سوء تغذیه را نشان دهد، در حالی که سطح بالای آن می تواند نشانه ای از التهاب، عفونت و اختلالات مغز استخوان باشد.
تست آلکالین فسفاتاز:
فسفاتاز قلیایی یک آنزیم است که معمولا در سلول های کبدی و استخوان تولید می شود. نتایج خارج از سطوح نرمال ممکن است آسیب کبدی و مشکلات استخوانی مانند راشیتیسم یا تومورهای استخوانی را نشان دهد.
تست آسپارتات آمینوترانسفراز:
آسپارتات آمینوترانسفراز یک آنزیم است که معمولا در گلبول ها، بافت ماهیچه ای و همچنین قلب، پانکراس، کبد و کلیه ها یافت می شود. این آزمون سطوح آنزیم AST را در بدن اندازه گیری می کند. نتایج بالاتر از محدوده طبیعی می تواند نشانگر برخی سرطان ها، آسیب کبد، قلب و کلی باشد.
آزمون بیلی روبین:
تست بیلی روبین برای تشخیص اختلالات کلیوی و کبدی و همچنین شرایطی همچون زردی نوزاد، بیماری کم خونی و کبد مفید است.
تست نیتروژن اوره خون (BUN):
این آزمون حجم نیتروژن خون را اندازه گیری می کند. سطح بالای BUN ناشی از آسیب کلیه یا بیماری های دیگر می باشد، در حالی که سطح پایین آن ممکن است نشانه سوء تغذیه یا آسیب شدید کبدی باشد.
آزمون کلسیم:
این آزمون سطوح کلسیم در خون را اندازه گیری می کند. اگر تست سطوح پایین را نشان دهد، می تواند سرطان، هایپرپاراتیروئیدیسم، سل و سایر شرایط را نشان دهد، در حالی که سطح بالای آن ممکن است نشانگر سوء تغذیه، راشیتیسم و هایپوپاراتیروییدیسم باشد.
تست کلراید:
این آزمون سطح کلراید بدن را اندازه گیری می کند. افزایش سطح کلراید کمبود آب بدن و همچنین اختلالات کلیوی و اختلال عملکرد غده آدرنال را متصور می شود.
آزمون کراتینین:
کراتینین یک مولکول زاید شیمیایی است که برای ایجاد انرژی عضلانی مهم است. افزایش سطح کراتینین می تواند نشانه ای از نارسایی کلیه باشد.
آزمایش قند خون ناشتا:
سطح قند خون به راحتی تحت تاثیر مصرف خوراکی و نوشیدنی قرار می گیرد. بنابراین آزمایش قند خون ناشتا پس از حداقل شش ساعت حالت ناشتا انجام می شود. نتایج غیر طبیعی می تواند دیابت را نشان دهد.
تست فسفر:
آزمایشگاه مقدار فسفر را در خون آزمایش می کند. سطح بالای فسفر مشکلات مربوط به کلیه ها و غدد پاراتیروئید را نشان می دهد و ممکن است سوء تغذیه یا سوء مصرف الکل این شرایط را به وجود آورده باشند.
تست پتاسیم:
پتاسیم ارتباط بین اعصاب و عضلات را تقویت می کند، عملکرد قلب را تنظیم می کند و عملکرد عضلانی را حفظ می کند. دیورتیک ها (یک ماده یا دارو که برای افزایش ادرار استفاده می شود) می توانند سطح پتاسیم را کاهش دهند.
تست سدیم:
سدیم یک ماده معدنی است که به تقویت عصب و انقباض عضلات کمک می کند و همچنین میزان آب را متعادل می کند. ناهنجاری های سدیم ممکن است نشانه ای از کمبود آب بدن، اختلالات غده فوق کلیوی، کورتیکواستروئیدها و اختلالات کلیوی یا کبدی باشد.
پانل لیپیدی:
پانل چربی شامل تست های مختلفی است که برای اندازه گیری انواع مختلف تری گلیسیرید (چربی) و کلسترول در خون استفاده می شود.
تست کلسترول تام:
در این تست مقدار کلی LDL (کلسترول بد) و HDL (کلسترول خوب) مشخص می شود.
آزمایش تری گلیسرید:
این آزمایش مقدار تری گلیسیرید که چربی موجود در خون است را مشخص می کند. بالا رفتن چربی خون احتمال ابتلا به انواع عارضه های سلامتی به خصوص بیماری های قلبی را افزایش می دهد.
تست HDL کلسترول:
کلسترول HDL، همچنین به عنوان لیپوپروتئین با چگالی بالا (یا کلسترول خوب) شناخته می شود و در حفاظت از بدن در برابر بیماری های قلبی مفید است. سطوح پایین این کلسترول خطر مشکلات قلبی را افزایش می دهد.
تست LDL کلسترول:
کلسترول LDL، همچنین به عنوان لیپوپروتئین با چگالی کم (یا کلسترول بد) شناخته می شود و افزایش آن با انواع بیماری قلبی عروقی مرتبط است.
برگرفته از : سلامـگ
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.