بیماری های قلبی عروقی شایع ترین علل مرگ و میر در اغلب جوامع بشری هستند. در کشور ما هم بیماری های قلبی عروقی و در راس آنها سکته های قلبی و مغزی شایع ترین علل مرگ و میر هستند.
عوامل خطر ژنتیکی و محیطی در بروز سکته های قلبی و مغزی نقش دارند. برخی از این عوامل مثل سن و جنس غیرقابل تغییر هستند ولی خیلی از آنها با در پیش گرفتن شیوه های مناسب تغذیه ای و فعالیت های ورزشی و در صورت لزوم با مصرف داروهای کاهنده فشار و چربی خون قابل پیشگیری هستند.
خطرسنجی یک راهکار مناسب در تخمین میزان «احتمال بروز سکته های قلبی – مغزی طی 10 سال آینده » هست و به شما کمک می کند تا با شناخت عوامل خطر ابتلا به بیماری قلبی، آنها را کاهش دهید. بدین منظور ابزاری به نام نمره خطر (RISK SCORE) تهیه شده است که با استفاده از آن میزان احتمال سکته قلبی و مغزی طی ده سال آینده را می شود تخمین زد.
ارزیابی خطرسنجی، با بررسی عوامل خطر متعددی مثل: سن، جنس، میزان کلسترول و فشارخون، استعمال دخانیات و ابتلا به دیابت انجام می گردد. این عوامل برای ارزیابی خطر بروز سکته قلبی- عروقی ظرف 10 سال آینده به کار می روند.
برای مثال میزان خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی در 10 سال آینده در فردی جوان که هیچ یک از عوامل خطر ابتلا به بیماری قلبی- عروقی را ندارد، بسیار کم است. اما برخی از افراد مسن تر که به عوامل خطری نظیر دیابت یا فشارخون بالا مبتلا هستند، با میزان خطر بالاتری برای ابتلا به بیمار یهای قلبی- عروقی مواجه هستند.
از آنجا که بیشتر مرگ های زودرس در افراد با عوامل خطر متوسط و اغلب بدون علامت رخ می دهد، توصیه می شود همه افراد بالای 40 سال با مراجعه به مراکز خدمات جامع سلامت، خطرسنجی شوند و بر اساس میزان خطر حاصله اقدامات لازم را انجام داده و مراجعات بعدی خود را به مراکز فوق برای پیگیری و ارزیابی نحوه پیشرفت برنامه ریزی کنند. پزشک یا مراقبین سلامت نیز راهکارهای لازم برای کاهش میزان این خطرات را به بیمار توصیه می کنند. پیشگیری از سکته های قلبي و مغزی از طریق کنترل دقیق بیماری دیابت و فشارخون بالا و اختلال چربی خون و ترک استعمال دخانیات امکان پذیراست.
برای اینکه بفهمید آیا در معرض خطر هستید یا خیر، به سوالات زیر پاسخ دهید:
- آیا سابقه ی بیماری قلبی – عروقی زودرس، نظیر سکته های قلبی یا مغزی، در افراد درجه یک خانواده شما وجود دارد؟ منظور، بروز بيماري قلبي- عروقي (سکته قلبی- مغزی) قبل از 65 سالگی در خانم ها و قبل از 55 سالگی در آقایان و افراد درجه يك خانواده (پدر، مادر، خواهر و برادر) است.
- آیا سابقه ديابت یا نارسايي كليه در افراد درجه یک خانواده شما وجود دارد؟
- آیا دخانیات مصرف می کنید؟
- آیا به یکی از بیمار یهای فشارخون بالا و یا دیابت مبتلا هستید؟
- آیا چاقی شکمی دارید؟ (دور کمر شما مساوی یا بیشتر از 90 سانتیمتر است؟)
- آیا سن شما 40 سال یا بیشتر است؟
پاسخ مثبت به هر یکاز سوالات فوق به معنی احتمال خطر است و بر اساس نمودار نمره خطر باید میزان خطر وقوع سکته قلبی در ده سال آینده را محاسبه کنید. بدین منظور باید از میزان قند، کلسترول و فشارخون حداکثر (سیستولیک) خود اطلاع داشته باشید.
میزان خطر بروز سکته قلبی و مغزی در ده سال آینده را با استفاده از نمودار ارزیابی خطر محاسبه کنید:
اگر مبتلا به بیماری های قلبی عروقی هستید (سابقه بیماری عروق کرونر قلب، سکته قلبی،سکته مغزی) به عنوان فرد دارای خطر قلبی – عروقی و خطر بیشتر از 30 درصد در نظر گرفته شده و باید به پزشك مراجعه کنید.
- اگر مبتلا به ديابت هستید، از جدول مربوط به دیابت استفاده کنید.
- بر اساس جنسیت خود ستون مرد يا زن را انتخاب کنید.
- هر یک از ستون های مرد و زن شامل دو قسمت هستند، یکی برای افراد مصرف کننده دخانیات و دیگری برای افراد غیرمصرف کننده دخانیات. ستون مناسب را انتخاب نمایید.
- روی محور عمودی سمت چپ گروه سني خود را انتخاب کنید (اگر سن شما بین 59 – 50 سال است، سن 50 و اگر بين 60-69 سال هستید، سن 60 و برای گروه سنی 40 تا 49 سال، سن 40 را انتخاب کنید. اگر سن شما بین 20 تا 40 سال است، گروه سنی 40 سال را انتخاب کنید.)
- داخل گروه سنی انتخاب شده روی ستون عمودی سمت راست مربع میزان فشارخون سیستولیک خود را پیدا کنید و روی ستون افقی مربعی که به میزان کلسترول شما نزدیک تر است را بیابید و مربع محل تلاقی میزان فشارخون سيستولیک و مقدار كلسترول را پیدا کنید. رنگ اين مربع میزان خطر احتمال بروز سکته قلبی یا مغزی شما را طی ده سال آینده مشخص میکند.
- بر اساس رنگ مربع، میزان خطر مشخص می شود. به منظور کاهش میزان خطر، سبک زندگی سالمی را اتخاذ نمایید و در زمان مقرر، مجدداً میزان خطر را محاسبه کنید.
نمودار خطرسنجی: “احتمال بروز سکته های کشنده و غیر کشنده قلبی عروقی طی 10 سال آینده”
- نمودار افرادی که به بیماری دیابت مبتلا هستند:
- نمودار افرادی که به دیابت مبتلا نیستند:
- نتیجه خطر سنجی:
با مشخص شدن میزان خطر چه اقداماتی باید انجام دهید؟
- اگر کمتر از 10 درصد در معرض خطر 10 ساله بروز سکته های قلبی- عروقی هستید، جهت اتخاذ یک سبک زندگی سالم تلاش کنید. توصیه می شود یک سال بعد مجدداً خطرسنجی را انجام دهید.
- اگر بین 10 تا کمتر از 20 درصد در معرض خطر 10 ساله بروز سکته های قلبی- عروقی هستید، بیشتر مراقب سلامتی تان باشید و از نکات آموزشی سلاموز برای داشتن یک سبک زندگی سالمتر استفاده کنید. 9 ماه بعد خطرسنجی را تکرار کنید تا به خطر کمتر از 10 درصد برسید. سپسسالانه خطرسنجی را انجام دهید.
- اگر بین 20 تا كمتر از 30 درصد در معرض خطر 10 ساله سکته های قلبی- عروقی هستید، ظرف دو هفته به پزشک مراجعه کنید. احتمالاً لازم است داروهای کاهنده چربی و یا فشارخون برای شما تجویز شود و یا درصورتی که هم اکنون این داروها را مصرف می کنید باید میزان مصرف اصلاح گردد. هر 6 ماه خطرسنجی را تکرار کنید. اجرای دستورات پزشک مورد تاکید است.
- اگر 30 درصد یا بیشتر در معرض خطر 10 ساله سکته های قلبی- عروقی هستید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. پزشک برای شما داروی کاهنده چربی خون تجویز خواهد کرد و در صورت بالا بودن فشارخون تان داروهای کاهنده فشارخون نیز تجویز خواهد شد. اگر قبلاً این داروها را مصرف می کردید، ممکن است پزشک تان مقدار یا نوع داروی شما را تغییر دهد. هر 3 ماه خطرسنجی را تکرار كنيد. اگر میزان خطر با اقدامات فوق و پیگیری دستورات پزشک پس از 6 ماه کاهش نیافت، به پزشک خود اطلاع دهید
[alert type=”info”]منبع: سلاموز[/alert]
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.