پیشگیری از مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن یا در اصطلاح عمومی گازگرفتگی ، یکی ازشایع ترین علل مرگ و میرها به ویژه در فصل سرد سال است.
سالیانه تعداد زیادی بر اثر مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن جان خود را از دست می دهند و تعداد بیشتری از افراد نیز بر اثر مسمومیت با این گاز در بیمارستان ها بستری می شوند.
گاز مونوکسید کربن یک گاز نامرئی ، بی رنگ و بی بو است و به همین دلیل وجود آن در محیط احساس نمی شود و افراد متوجه انتشارش نمی شوند تا خودشان را نجات دهند.
اغلب وسایل موجود در خانه، مانند بخاری گازی ، شومینه ، آبگرمکن ، موتورخانه ، اجاق خوراک پزی ، پیک نیک و همین طور خودروها قادر به تولید این گاز کشنده هستند ، به ویژه هنگامی که شعله و تهویه آنها به خوبی تنظیم نشده باشد و به اصطلاح دچار بدسوزی یا احتراق ناقص شده باشند.
اگر این گاز خطرناک و مرگ بار توسط دودکش ها به درستی به خارج از محیط هدایت نشود یا تهویه هوای مناسب وجود نداشته باشد، در محیط خانه منتشر می شود و همه یا بیشتر افرادی را که دراین محیط هستند را مسموم کرده و در نهایت باعث مرگ و آسیب های جبران ناپذیر می شود.
از آنجا که این گاز بی رنگ و بی بو و بسیار سمی و کشنده است ، مسمومیت منجر به مرگ آن به مرگ خاموش مشهور است.
مهم ترین دلایل مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن:
در درجه اول دودکش های نامناسب و در درجه دوم عدم تهویه مناسب از مهم ترین دلایل مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن است.
- استفاده از بخاری بدون دودکش
- عدم نصب کلاهک H روی دودکش و یا نصب نادرست آن
- استفاده از لوله های آکاردئونی یاخرطومی (فنری)
- بسته بودن تمام منافذ اتاق (عدم امکان تهویه مناسب)
- اتصال نادرست لوله بخاری
- قرار دادن لوله بخاری در آب
- پایین بودن دودکش نسبت به حصار اطراف خود
- طول افقی زیاد دودکش ( نکته: اگر ناچارآ دودکش باید طول افقی داشته باشد ، طبق مقررات ۳ برابر طول افقی باید طول عمودی داشته باشد تا مکش مناسب داشته باشد)
- استفاده از دودکش های بدون عایق (عدم عایق کاری مناسب لوله باعث سرد شدن لوله شده و موجب احتراق ناقص می شود و هم چنین در طولانی مدت لوله ها را فرسوده می کند)
- استفاده از خم های اضافه لوله برای دودکش
- مسدود شدن دودکش با نخاله های ساختمان یا لانه سازی پرندگان
- دودکش بخاری حتما باید کلاهک داشته باشد
- توصیه می شود از نوعی کلاهک استفاده شود که شبیه حرف H انگلیسی است.
طبق مقررات عبور دودکش از سقف کاذب،حمام و رختکن و سرویس های بهداشتی ممنوع است ، چون خطر نشتی و فرسودگی و زنگ خوردگی دودکش کاملا جدی است.
رها کردن یا عبور دودکش در درز و انقطاع بین ساختمان ها نیز ممنوع است ، چون احتمال نشت گاز مونوکسیدکربن به دیگر واحدها و حتی ساختمان های جانبی وجود دارد.
توجه داشته باشید برای نصب دودکش حتما از سرویس کاران مجاز کمک بگیرید.
نکات حیاتی در پیشگیری از مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن :
- هیچ وقت دروخانه از دستگاههای گازسوزی که نیاز به دودکش ندارند استفاده نکنید.
- هر وسیله گازسوز باید دارای یک دودکش مستقل و منتهی به فضای بیرون باشد.
- هیچ گاه ازکباب پز یا منقل در درون خانه ،گاراژ یا محوطه بسته استفاده نکنید.
- از اجاق خوراک پزی ، پیک نیک یا زغال برای پخت و پز و گرم کردن در فضای بسته و کوچک (اتاق،حمام،کانکس،چادر مسافرتی و یا خودرو) استفاده نکنید.
- از وسایل گرمایشی استاندارد استفاده کنید. توجه داشته باشید وسایل حرارتی فرسوده و قدیمی ممکن است خطرساز باشد.
- کنترل انسداد منافذ مسیر دودکش قبل از راه اندازی بخاری یکی از بهترین راههای پیشگیری از بروزحوادث مسمومیت به شمار می رود.
- قبل از نصب و روشن کردن بخاری، مکش مناسب دودکش ها را باقرار دادن شعله آتش (شعله کبریت یا شمع) روبه روی لوله دودکش بررسی کنید. در صورتی که دودکش بخاری درست کار کند باید شعله آتش را به سمت خود بکشاند، در غیر اینصورت قبل از استفاده و روشن کردن بخاری ، راه دودکش را باز کنید.
- تعمیر وسایل گرمایشی توسط افراد غیر مجرب و بی تجربه و یا نصب آنها توسط افراد خانواده باعث ایجاد خطر می شود.
نکته : اگر برای گرم کردن منزل از شوفاژ استفاده می کنید دقت داشته باشید که موتورخانه از تهویه مناسبی برخوردار باشد و هوای موتورخانه از هیچ طریقی در ارتباط با هوای محل سکونت شما نباشد
به خاطر داشته باشید که خوابیدن در اتاقی که هوای آن به هر طریقی در ارتباط با هوای موتورخانه است ، بسیار خطرناک است و می تواند مرگ آور باشد. همچنین باید مواظب خطر عبور دودکش موتورخانه از دیوار اتاق خواب نیز بود.
مراقب درز و ترک های روی دیوار در مسیر دودکش های مکش طبیعی ساختمان باشید ، پس از وقوع زمین لرزه های خفیف نیز دودکش ها حتما باید چک شوند.
*** نصب سنسورهای تشخیص نشت گاز CO در منزل و یا محل کار به شدت میتواند در جلوگیری از بروز خطر مسمویت تاثیرگذار باشد.
بیشتر بخوانید : کمک های اولیه در مسمومیت با گاز مونوکسید کربن CO
نوشته : زهرا کبیری (انجمن مربیان امداد و نجات) با تغییر و اضافات
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.