«آيا نبايد امكاناتي در زمان صلح و آرامش در كار باشد كه جمعيت هايي امدادي تشكيل شوند و هدفشان اين باشد كه در زمان جنگ با داوطلباني ايثارگر و كاملاً صالح در انجام وظيفه خود، از زخميان مراقبت كنند؟»ژن هنري دونان
[align=center]
[/align]
عنوان سازمان بين المللي با هدف تخفيف آلام انساني و حفظ و پيشرفت بهداشت عمومي، بر طبق موافقتنامه ژنو در سال 1864 ميلادي و خاصه درنتيجه مساعي شخصي به نام ژن هنري دونان (Jean Henry Dunant ، 1910 ـ 1828) سوئيسي، پس از تشكيل صليب سرخ ناميده شد. در سال 1862 دونان كتاب "خاطره اي از سولفرينو Solferino " را شرح داد و خواستار تشكيل جمعيتهاي امدادي داوطلب براي تسكين آلام اين گونه آسيب ديدگان از جنگ شد.
وي پيشنهاد كرد كه خدمت به رنجوران و زخمي هاي نظامي، فعاليتي بي طرف محسوب شود و "انجمن ژنوي امور عام المنفعه" با علاقه وافر از پيشنهاد وي استقبال كرد و در نتيجه، يك كنفرانس بين المللي با شركت نمايندگان 16 كشور در ژنو تشكيل شد و موافقتنامه 1864 ميلادي براي بهبود وضع مجروحان و رنجوران نظامي ميدان جنگ تدوين شد و به امضاي نمايندگان دوازده دولت از كشورهاي شركت كننده رسيد و در آن بي طرف شمردن متصديان خدمات پزشكي نيروهاي مسلح، رفتار انساني با زخمي ها و بي طرفي غير نظامياني كه داوطلبانه به كمك مجروحان جنگ مي شتابند و نيز علامتي بين المللي به منظور مشخص ساختن اعضا و وسايلي كه در اين راه به كار مي روند پيش بيني شده بود. به افتخار مليت دونان، صليبي سرخ بر زمينه اي سفيد به تقليد از پرچم سوئيس به عنوان نماد و علامت آن انتخاب شد.
در سال 1963 ميلادي، در 88 كشور جهان جمعيتهاي ملي صليب سرخ پديد آمد و همچنين دو گروه بين المللي ديگر نيز مركزشان در ژنو داير بود، يكي كميته بين المللي صليب سرخ تأسيس 1863 ميلادي مركب از 25 تن از بزرگان سوئيس كه هنگام جنگ به عنوان ميانجي هاي بي طرف خدمت مي كردند و ديگري اتحاديه جميعتهاي صليب سرخ تأسيس 1919 ميلادي، كه هدفش كمكهاي متقابل و همكاري و توسعه فعاليتهاي مربوطه خاصه در زمان صلح بود. فعاليت صليب سرخ بين المللي از پايان جنگ جهاني دوم توسعه فراواني يافت.
هلال احمر
در كشورهاي اسلامي به جاي صليب سرخ هلال احمر به عنوان نماد سازمان به كار گرفته شد و پيشينه آن به آنجا برمی گردد که در سال 1876 دولت عثماني بجاي استفاده از نشان صليب سرخ از معكوس رنگهاي پرچم خود يعني هلال احمر در زمينه سفيد براي جمعيت ملي خود استفاده كرد كه بعدها بسياري از كشورهاي اسلامي آن را بعنوان نشان جمعيت ملي خود بكار بردند.
جايگاه جمعيت هلال احمر از نظر عرف بين‌المللي نيز بسيار حائز اهميت است. در حال حاضر صليب سرخ و هلال احمر بين‌المللي بزرگترين شبكه بشردوستانه غيرسياسي و امدادرساني جهاني را تشكيل مي‌دهد. امروزه در سطح بين‌المللي يكي از معيارهاي سنجش ميزان فعاليتهاي بشردوستانه و غيرسياسي در هر كشور وضعيت جمعيت ملي صليب سرخ و يا هلال احمر و عدم وابستگي و غيرسياسي بودن آن است.
كميته بين المللي صليب سرخ (ICRC )، كه مقر آن در ژنو ( سوئيس) قرار دارد، سازماني است بيطرف، بيغرض و مستقل كه وظيفه منحصراً بشردوستانه آن عبارت است: حفاظت از زندگي و كرامت قربانيان جنگ و نيز خشونت داخلي، و ياري رساني به آنها. فعاليت هاي كميته بين المللي بر پايه مقررات حقوق بشردوستانه استوار است و در موارد سياسي، ديني و عقيدتي بيطرف است.
و اما دولت ايران در سال 1301 جمعيت ملي خود را تأسيس نمود ولي بجاي استفاده از نشان صليب سرخ و يا هلال احمر علامت شير و خورشيد سرخ را بعنوان نشان جمعيت خود انتخاب كرد. با تلاشها و پيگيري متمادي دولت و جمعيت ايران سرانجام علامت شير و خورشيد در كنفرانس ژنو در سال 1929 بعنوان نشان سوم مورد حمايت بين‌المللي، به تصويب رسيد. از آن پس سه نشان صليب سرخ، هلال احمر و شير و خورشيد سرخ بعنوان نشانه اي رسمي بين‌المللي شناخته شده و نهايتاً در متن كنوانسيون‌هاي چهارگانه ژنو مصوب 1949 بعنوان نشانه اي سه گانه بين‌المللي كه تحت حمايت حقوق بين‌الملل بشردوستانه قرار دارد به تصويب رسيدند.
پس از پيروزي انقلاب اسلامي و در سال 1359 دولت ايران با ارسال نامه‌اي به دولت سوئيس بعنوان امين و نگاهدارنده قراردادهاي چهارگانه ژنو اعلام نمود كه استفاده از شير و خورشيد سرخ را به تعليق درآورده و بجاي آن از نشان هلال احمر استفاده خواهد نمود. از آن پس جمعيت شير و خورشيد سرخ ايران به جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران تغيير نام داد.
