بصيرت از ديدگاه مقام معظم رهبري
حضرت آيت الله خامنه اي نخستين بار در تيرماه سال 68 در ديدار و بيعت مدرسان، فضلا و طلاب حوزه علميه مشهد بر لزوم برخورداري علما از بصيرت و علم به زمان اشاره كرده و بي بصيرتي علما را عامل بروز مشكلات بزرگ در طول تاريخ تشيع دانستند.يك سال بعد (24 مرداد سال 69) ايشان در ديداري با اقشار مختلف مردم از بصيرت و كشف ترفندهاي دشمن سخن گفته و تأكيد كردند راه نجات كشورهاي اسلامي از زورگويي، اشغال و سلطه گري استكبار جهاني بازگشت به اسلام ناب محمدي(ص) و بصيرت كامل نسبت به دشمن واقعي است.آبان ماه همان سال در ديداري كه مسئولان و كارگزاران نظام با ايشان داشتند و حجت الاسلام مرحوم حاج احمد خميني نيز در آن حضور داشت، رهبري انقلاب در سخناني از عمق بصيرت در وجود امام ياد كرده و گفتند: «خيلي از چيزهايي كه ماها حتي گاهي با دقت نمي ديديم، او آنها را در نگاه عادي مشاهده مي كرد.»ايشان در مراسم اختتاميه چهارمين مجمع بزرگ فرماندهان و مسئولان دفاتر نمايندگي ولي فقيه در سپاه كه در 27/6/70 برگزار شد هم از ضرورت بصيرت در دوران ممزوج شدن حق و باطل سخن گفته و يادآور شدند كه فقدان تحليل سياسي، نقطه ضعف اصلي مردم در دوران حكومت امام علي(ع) بوده است.رهبر معظم انقلاب در آن سخنراني با بيان اين كه هنوز صفوف روشن است و خيلي از اصول و حقايق واضح و نمايان است، خطاب به مخاطبان متذكر شدند: «اما مطمئن نباشيد كه هميشه اين گونه خواهد بود. شما بايد آگاه باشيد. شما بايد چشم بصيرت داشته باشيد. شما بايد بدانيد بازويتان در اختيار خداست يا نه. اين بصيرت مي خواهد، اين را دست كم نگيريد.»
در سال 71 نيز همچنان مخاطبان رهبري انقلاب در توجه به بصيرت فرماندهان بودند. به عبارت ديگر، ايشان پس از مخاطب قرار دادن كارگزاران نظام در سال 69، از سال 70 مخاطبان اين پيام خود را فرماندهان و نظاميان در سطوح مختلف قرار دادند. اين مخاطبان در سال 70، سپاهيان بودند، ولي در سال 71 بسيجيان مخاطب قرار گرفتند. ايشان سال 71 در 2 مقطع ديدار با فرماندهان گردان هاي عاشوراي بسيج سراسر كشور (در 22 تيرماه اين سال) بصيرت را مهم ترين امر در دفاع از دين خوانده و در ديدار با فرماندهان بسيج سراسر كشور (در 27 آبان ماه) با اشاره به بصيرت و آگاهي در پايه شكل گيري بسيج از لزوم بصيرت در شناخت برنامه هاي دشمن سخن گفته و بسيجيان را به افزايش روزافزون بصيرت خود تشويق كردند. ايشان در اين سخنراني از فرماندهان بسيج خواستند بصير باشند و ترفندهاي دشمن را شناسايي كنند و ببينند دشمن چطور مي خواهد جمهوري اسلامي را در سطح جهان بد معرفي كند يا به شكل هاي غلط معرفي كند، البته كه موفق نمي شود.
رهبر معظم انقلاب همچنين در مراسم هفتمين سالگرد بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران در خرداد ماه 75، به وجود حد اعلاي بصيرت در امام حسين(ع) اشاره كرده و از دنباله روي امام خميني از امام حسين(ع) در بصيرت و قدرت نفس سخن گفتند و تأكيد كردند كه عظمت روحي و بصيرت حاكم بر وجود امام خميني، عامل استقامت و ادامه مبارزه با رژيم ستمشاهي بوده است.20 روز بعد در مراسم صبحگاه لشكر 27 محمد رسول الله(ص) در 23 خرداد سال 75، ايشان كساني را كه از روي بصيرت كار نمي كنند در زمره عوام خوانده و افزودند: «بنابراين براي عوام نبودن بايد هر كاري كه انجام مي شود براساس بصيرت باشد.»
ايشان همچنين در ديداري كه نيروهاي بسيجي و سپاهي در پادگان لشكر هفت ولي عصر با ايشان در 25 اسفند سال 75 داشتند، مي گفتند: «كسي كه پرچم هدايت اسلامي را به دوش مي كشد بايد از بصيرت ديني و استقامت ايماني برخوردار باشد.»ديدار مسئولان دستگاه قضايي در كشور در سالروز تشكيل اين قوه (7 تيرماه) در سال بعد هم فرصتي بود تا ايشان تأكيد كنند: «اگر دستگاه قضايي از قوت بصيرت و قدرت قبض و بسط لازم برخوردار نباشد، حركت اساسي، مهم و عمده سازندگي در كشور كه يك پديده باارزش است به نتايج سويي منتهي خواهد شد و در نتيجه آن، طبقه جديدي از انسان هاي برخوردار از ثروت هاي بادآورده و داراي امكانات فراوان به وجود مي آيد كه به هيچ حدي از حدود شرع و قانون پايبند نخواهد بود.»
در سال 77 شاهد رويكرد جديدي از سوي مقام معظم رهبري در تعيين مخاطبان براي تشريح ابعاد بصيرت و توجه به آن هستيم. ايشان در آن سال، ديدارهاي متعددي با دانشجويان و جوانان داشتند كه طي آن بارها به اين مسئله و اهميت آن اشاره كردند.از جمله آن كه در پيامي كه به مناسبت دومين كنگره جامعه اسلامي دانشجويان در 9/7/77 صادر كردند، آنها را به داشتن بصيرت لازم و ديد نافذ براي شناخت دشمن و روش هاي كينه ورزانه اش براي خود و عموم دانشجويان توصيه و تأكيد كردند كه فتنه گري ها و فتنه گرها را به خصوص در محيط دانشجويي شناسايي و خنثي كرده و اختلافات درون سازماني و برون سازماني را به حداقل برسانند.
حضرت آيت الله خامنه اي سپس در ديداري كه گروه كثيري از دانشجويان و دانش آموزان به مناسبت سيزدهم آبان ماه در 12/8/77 با ايشان داشتند به تشريح ابعاد بصيرت امام علي پرداخته و از امكان تقليد از امام علي(ع) در دو صفت «بصيرت» و «صبر» سخن گفتند. ايشان در آن سخنراني تمام مشكلات افراد و جوامع بشري را در فقدان بصيرت يا صبر ريشه يابي كرده و فرمودند: «امروز هم در دنيا كساني كه در راس قدرت هاي سياسي زورگو و مداخله گر، يا در راس كمپاني هاي اقتصادي، يا در رأس دستگاه هاي سرطان گونه تبليغاتي و شبكه هاي عظيم سودجوي تبليغات قرار گرفته اند، از طريق يكي از اين دو خصوصيت بر ملت ها حكم مي رانند و زورگويي مي كنند. يا سعي مي كنند ملت ها را در غفلت نگه دارند و بصيرت آنها را بگيرند اگر هم نتوانند به كلي از آنها بصيرت را سلب كنند، در يك مورد كه يك مسئله خاص برايشان مهم است، سعي مي كنند بيداري ملت ها و بصيرت انسان ها را در آن جامعه سلب نمايند يا آنها را دچار بي صبري كنند.»
جلسه پرسش و پاسخ با جوانان در دومين روز از دهه فجر سال 77 (روز انقلاب اسلامي و جوانان) نيز بزنگاه ديگري بود تا رهبر انقلاب به آنها يادآور شوند كه «بصيرت نسل جوان، يكي از 3 ركن اساسي در تضمين آينده خودشان و كشور است، ايشان در آن ديدار به جوانان سفارش كردند كه اولا احساس مسئوليت كنند و واقعا خودشان را مسئول بدانند و بخواهند زندگي را با پاي خودشان پيش ببرند. مثل پركاهي در امواج حوادث نباشند. ثانيا با ايمان حركت كنند چون ايمان نقش بسيار مهمي در پيشرفت در همه ميدان ها و پيروزي بر همه موانع دارد. ثالثا بصيرت و آگاهي داشته باشند. چرا كه اگر جوانان اين سه خصوصيت را در خودشان تامين كنند، مي توانند در همه زمينه ها، موفقيت خودشان را تضمين كنند.
رهبري انقلاب در ديدار با كارگزاران، مديران و روحانيون كاروان ها و اعضاي ستاد حج در بهمن ماه همان سال نيز تاكيد كردند: «حج براي عبادت، معنويت و بصيرت مسلمانان و نيز ابلاغ پيام معنوي و سياسي اسلام است.»با گذشت دو سال از آن تاريخ، رهبرمعظم انقلاب، همچنان در ديدارهاي جداگانه اي به تشريح ابعاد بصيرت پرداختند.
نخست در ديدار جمع زيادي از اعضاي انجمن هاي اسلامي دانشجويان در 8/12/80 كه مهمترين نياز نسل جوان كشور را عمق بخشيدن به ايمان، بصيرت و معرفت خود دانسته و گفتند: «يكي از وظايف انجمن هاي اسلامي دانش آموزان حراست از اين ثروت و عمق بخشيدن مستمر به آگاهي و بصيرت دانش آموزان درمورد مسائل كشور و جهان براساس ديدگاههاي متكي بر معرفت اسلامي است.»
سال بعد براي دومين بار رهبري انقلاب در جمع معاونان و كاركنان قوه قضاييه در آستانه روز هفتم تيرماه81 تاكيد كردند كه تامين حقوق ملت درگرو آن است كه قوه قضاييه بتواندكار خود را با قوت، شجاعت و بصيرت انجام دهد، چرا كه اگر دستگاه قضايي به دانش، بصيرت، پاكي و طهارت در عمده ترين اركان خود متكي باشد، همان مقصودي را كه به دنبال آن است، به ميزان زيادي تامين خواهدشد.
ايشان درسال 82 در ديدار با قاريان ممتاز و حافظان قرآن به اهميت بصيرت اشاره كرده و فضاي قرآني در جامعه را عامل بصيرت بخشيدن به جامعه خواندند.
رهبرمعظم انقلاب در ديدار اعضاي مجمع عمومي اتحاديه انجمن هاي اسلامي دانشجويان دانشگاههاي كشور در 25/1/84 بار ديگر به موضوع بصيرت و حركت جنبش دانشجويي براساس آن اشاره كرده و تاكيد نمودند كه بصيرت، ابزار شناخت هدف و منحرف نشدن از راه است.ايشان به دانشجويان تاكيد كردند كه براي شناخت هدف و منحرف نشدن از راه، به بصيرت و هوشياري و براي حركت خستگي ناپذير و مداوم در راه تحقق هدف، به احساس مسئوليت نياز داريد و بايد با درك جايگاه ايران به عنوان پيشاهنگ مبارزه و پايداري درمقابل استكبار شيطاني، همواره برنامه ها و حركات دشمنان را تحت مراقبت داشته باشيد.
معظم له همچنين در خطبه هاي نماز عيد سعيد فطر درسال 85 طي سخناني به اهميت انتخابات بابصيرت و استحكام مجلس خبرگان اشاره كردند. رهبرمعظم انقلاب در آن سخنراني فرمودند: «اهميت انتخابات خبرگان دراين است كه با اين انتخابات، مردم افراد خبره مورد اعتماد خودشان را انتخاب مي كنند تا اينها آماده به كار باشند و براي لحظه حساس فقدان رهبري در كشور اين مجموعه مورد اعتماد ملت بايد با بصيرت كامل، رهبري را كه قادر به اداي تكاليف رهبري مي دانند، انتخاب كنند و به مردم معرفي كنند.»توصيه رهبري انقلاب در آن زمان به مردم اين بود كه با شور تمام و با بصيرت كامل در انتخابات شركت كنند و افراد مورد اعتمادشان را به مجلس خبرگان بفرستند تا اين مجلس همواره با همان استحكام و اقتداري كه قانون براي آن معين كرده است، بماند و آينده كشور تضمين شود.
ايشان در مراسم سالگرد ارتحال بنيانگذار انقلاب درسال 86 نيز تاكيد كردند ايستادگي از سر بصيرت، تنها راه دستيابي يك ملت به حقوق خود است.سفر ايشان در دي ماه آن سال به يزد فرصت دوباره اي شد تا در اجتماع بزرگ مردم يزد و در راه بازگشت در ديدار اقشار مختلف مردم قم، بار ديگر بر اهميت موضوع بصيرت تاكيد شود. بويژه آن كه در آن دوران فضاي سياسي و اجتماعي كشور آبستن انتخابات مجلس هشتم شوراي اسلامي نيز بود.
رهبري انقلاب در جمع مردم يزد در 12/10/86 از مردم خواستند با بصيرت از ميان نامزدها نماينده اي اصلح از لحاظ ايمان، اخلاص، امانت داري، دينداري و آماده براي حضور در ميدان هاي انقلاب را برگزينند تا مجلس كه مورد نياز جامعه كنوني ماست تشكيل شود.
همچنين ايشان در جمع مردم قم در 19 دي همان سال با بيان اينكه وقت صبر و بصر است، افزودند: «ملت ايران وقت انتخابات كه مي رسد، احتياج به بصيرت دارند تا نگاه كند و ببيند كه دشمن چه موضعي در قبال اين حركت عظيم مردمي گرفته است. ملت بايد حواس خود را جمع كند و تصميم درست بگيرد.»
رهبري انقلاب در سال 87 هم پس از يك سخنراني عمومي در باب بصيرت در نمازجمعه تهران بار ديگر در جمع تشكل هاي دانشجويي به اين موضوع پرداختند. ايشان در خطبه هاي نمازجمعه تهران در 29/6/87 بصيرت را عامل واكنش مناسب مردم به تبليغات هسته اي دشمن خوانده و فرمودند: «وقتي دشمن تبليغات خود را درباره مسئله هسته اي تشديد كرد، مردم انصافا بهترين واكنش ها را نشان دادند كه اين هوشياري، استقامت و بصيرت قابل تجليل است.»
مقام معظم رهبري سپس در آستانه روز 13 آبان در ديداري كه جمعي از دانش آموزان و دانشجويان و تشكل هاي مختلف دانشگاهي با ايشان داشتند، با تاكيد بر اين كه خودتان را از لحاظ علمي، ايمان و تقوا بسازيد، خطاب به آنها گفتند: «بصيرت خودتان را زياد كنيد و آگاهي خودتان را نسبت به امروز ديروز و فردا افزايش بدهيد. 12-10 سال ديگر، همه شما و نظائر شما، جوانان تحصيلكرده اي هستند كه وارد عرصه زندگي ملت ايران خواهندشد و مسئوليت هايي خواهند داشت. روساي جمهور آينده، وزراي آينده، مديران و برجستگان گوناگون بخش هاي مختلف آينده، آن كساني كه طراحند، برنامه ريزند، متفكرند، تئوريسين اداره كشور هستند از ميان شماها پديد مي آيند و از ميان شماها برمي خيزند. اين مديران و برنامه ريزان هم بايد عالم باشند و هم به معني حقيقي كلمه بايد متدين، پاكدامن و بصير باشند.»
ايشان همچنين در ديدار هزاران نفر از دانشجويان دانشگاه علم و صنعت در 24/9/87، صبر و بصيرت در ملت را دو عامل اصلي پيروزي انقلاب خواندند.
ايشان درسال جاري نيز در سه مقطع به تبيين اهميت بصيرت پرداختند.
نخست در ديدار اعضاي دفتر رهبري و سپاه حفاظت ولي امر در پنجم مردادماه، آنها را به داشتن بصيرت توصيه كرده و يادآورشدند: «بلاهايي كه برملت ها وارد مي شود، در بسياري از موارد براثر بي بصيرتي است. اگرچه از نخبگان انتظار مي رود كمتر خطا كنند، اما گاهي خطاهايشان اگر ازنظر كمي، بيشتر نباشد، ازنظر كيفي بيشتر از خطاهاي عامه مردم است و اين از بي بصيرتي است.»
مقام معظم رهبري در آن ديدار هشدار دادند: «در عرصه سياسي هم اگر بصيرت نباشد و دوست و دشمن را نشناسند، يك وقت آتش توپخانه تبليغات و گفت و شنود و عمل به طرف قسمتي است كه آنجا دوستان مجتمعند نه دشمن. لذا بصيرت و تبيين لازم است. نقش نخبگان و خواص هم اين است كه اين بصيرت را نه فقط در خودشان، بلكه در ديگران هم به وجود آورند.»
ايشان سپس در ديدار اعضاي مجلس خبرگان رهبري در دوم مهرماه سال جاري بر اهميت بصيرت براي تغيير رفتارها سخن گفته و از نقش نخبگان با بصيرت و روشنگر ياد كردند.رهبري انقلاب در اين سخنراني با اشاره به حوادث پس از انتخابات رياست جمهوري دهم فرمودند: «آنچه انسان از نخبگان جامعه و جريانات و گروه هاي سياسي انتظار دارد، اين است كه با اين حوادث و با اين خطوط دشمن با بصيرت مواجه شوند. اگر بصيرت و عزم مقابله وجود داشت، خيلي از رفتارهاي ما ممكن است تغيير پيدا كند. آن وقت وضعيت بهتر خواهد بود. بعضي از كارها از روي بي بصيرتي است.»به گفته ايشان، گاهي سكوت كردن، كنار كشيدن و حرف نزدن، خودش كمك به فتنه است. در فتنه همه بايد روشنگري كنند و همه بايد بصيرت داشته باشند.
رهبري انقلاب در ديدار عمومي مردم چالوس و نوشهر در 15 مهرماه سال جاري نيز اظهار داشتند: «وقتي بصيرت باشد، غبارآلودگي فتنه نمي تواند ملت را گمراه كند و آنها را به اشتباه بيندازد. اگر بصيرت نباشد، انسان ولو با نيت خوب، گاهي در راه بد قدم مي گذارد.»نتيجه گيرياگرچه برخورداري از بصيرت در تمام عرصه هاي زندگي الزامي است، اما در برخي عرصه ها ضروري تر به نظر مي رسد. به همين دليل است كه رهبر معظم انقلاب از لزوم بصيرت در شناخت دشمن و ترفندهايش سخن گفته و يادآور شده اند كه در دوران ممزوج شدن حق و باطل بايد مراقب بود كه حق و باطل مشتبه نشوند و انجام هر حركت عمومي در وضعيت كنوني جهان براساس بصيرت باشد.از نگاه ايشان حركت در جهان پيچيده امروز تنها با بصيرت امكان پذير است، چراكه ملت ها تنها با بصيرت مي توانند به حقوق خود دست يابند. شناخت موانع راه، شناخت راه هاي جلوگيري از موانع و شناخت راه براي برداشتن موانع نيز تنها با بصيرت ميسر خواهد بود. به همين دليل است كه رهبري انقلاب به بصيرت يافتن در هدف و وسيله به منظور تغيير رفتارها تأكيد دارند.انتخابات، روشن كردن مرزهاي خودي از دشمن و دفاع از دين، بزنگاه هايي هستند كه از منظر رهبري بيش از هر زمان ديگري نياز به بصيرت دارند؛ البته ايشان انتخاب رهبر از سوي مجلس خبرگان رهبري، احقاق حقوق مردم در دستگاه قضايي و مناسك حج را نيز از اين دست بزنگاه ها مي دانند.آنچنان كه پيروزي انقلاب اسلامي ايران از جمله ثمرات حاصل از بصيرت بوده، انتخاب نامزدهاي اصلح از سوي مردم در هر انتخاباتي اعم از رياست جمهوري، مجلس شوراي اسلامي، مجلس خبرگان و... نيز تداوم بخش اين راه بوده است. به همين دليل است كه همواره رهبري انقلاب، مردم را به برخورداري از بصيرت در اين انتخاب ها توصيه مي كنند. ايشان فرمودند: «ملت ايران وقت انتخابات كه مي رسد، احتياج به بصيرت دارد. نگاه كند ببيند دشمن چه موضعي در قبال اين حركت عظيم مردمي گرفته است. مردم بايد حواس خود را جمع كنند تا درست تصميم بگيرند.»واكنش مناسب مردم به تبليغات هسته اي و شكست دادن دشمن در تضعيف قوا و رابطه ملت با مسئولان نيز از ديگر ثمرات حاصل از بصيرت است كه رهبر معظم انقلاب در طول سخنراني هايشان بارها بر آن تأكيد كرده اند.
بنابراين اگر امروز سخنان رهبري را فهميديم و عمل كرديم و قدر ولايت را دانستيم، آنوقت مي توان گفت كه بصيرت پيدا كرده ايم.
منبع:کیهان
