انجمن نجاتگر

[yamahdi]

موضوع مقاله: آسیب شناسی عزاداری از دیدگاه رهبر فرزانه انقلاب

پیشگفتار:
در خصوص اهمیت عزاداری و اینکه عزاداری و سوگواری از سنت های حسنه فرهنگ تشیع است.سوگواری و عزاداری اهرمی قدرتمند است که توانایی ها و قابلیت های بی شماری دارد و اینکه باید هوشیارانه از تحریفات و پیراهه های لفظی و معنوی که آگاهانه و ناآگاهانه  سیمای حماسی و تابناک عاشورا را در هاله ای از ابهام فرو می برد جلوگیری کرد.

مقدمه اول:نتیجه همایشی در تل آویو در دسامبر ۱۹۸۴ در خصوص قیام حسینی و رابطه آن با انقلاب اسلامی.

مقدمه دوم:در تعریف عزاداری و موضوعات یا کلمات مرتبط با عزاداری مانند کلمه عزا، نوحه، مرثیه وماتم…

مقدمه سوم: تاریخچه عزاداری امام حسین صلوات الله علیه.

موضوع:آسیب ها

آسیب اول: عدم نبود سه ویژگی مورد نظر مجالس عزاداری در کلام رهبر معظم انقلاب

آسیب دوم: بدعت های عجیب و خلاف

آسیب سوم: قمه زنی

آسیب چهارم: آهنگ های نامناسب در مداحی

آسیب پنجم: عدم برنامه ریزی هوشمندانه

آسیب ششم: عدم ورود مفاهیم و شعارهای امروز نظام

آسیب هفتم: فاصله گرفتن از عزاداری سنتی

آسیب هشتم: ورود اباطیل و مطالب خلاف و موهن مذهب


پیشگفتار:

عزاداری و سوگواری از سنت های حسنه فرهنگ تشیع است، شیعه در دامان عزاداری ها و سوگواری ها توانسته معارف خود را عرضه کند و رهبران خود را به جهان بشناساند. در طول تاریخ اسلام نیز همواره این سوگواری ها زیر بنای حرکت های آزادی خواهانه و انقلاب های شیعی بوده است. اینک مهم این است که این سوگواری ها همچنان قدرتمند و پر تپش باقی بماند و فقط به مراسمی سنتی و صوری تبدیل نشود.سوگواری و عزاداری اهرمی قدرتمند است که توانایی ها و قابلیت های بیشماری دارد. در سایه این مراسم می توان حرکت های عظیمی آفرید و از آن بهره برداری های بسیار کرد. نباید اهداف کلی نهضت عاشورا در پس این مراسم به فراموشی سپرده شود،

چنان که امام خمینی ( رحمة الله ) می فرماید:

شما انگیزه این گریه و این اجتماع در مجالس روضه را، خیال نکنید که فقط این است که ما گریه کنیم برای سید الشهدا. نه سید الشهدا احتیاج به این گریه ها دارد، نه این گریه خودش فی نفسه یک کاری از آن می آید.

نهضت ابا عبدالله ( علیه السلام ) نسبت به دیگر نهضت ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ زیرا در مراسم عزاداری امام حسین( علیه السلام ) گاه حرکت هایی مشاهده می شود که از اوج ارادت و عشق حکایت دارد. اگر این حالت ها و عشق و محبت ها در مسیر صحیح هدایت شود، اثر سازنده و مثبتی به همراه دارد.

باید هوشیارانه از تحریف ها و پیرایه های لفظی و معنوی، که آگاهانه و ناآگاهانه سیمای حماسی و تابناک عاشورا را در هاله ای از ابهام فرو می برد و فرهنگ گلرنگ شهادت را بد جلوه می دهد و از صلابت و پیام دهی و خیزش آوری عاشورا و از فحوای بلند توحیدی آن می کاهد، جلوگیری کرد.

باید توجه داشت بیشترین سرمایه گذاری استعمار از لحاظ دین ستیزی، با درک حقایق موجود در ادیان و مکاتب، پیرامون جهان تشیع صورت می پذیرد و از آنچه در توان دارند در این راه دریغ نمی ورزند. روزی با علم کردن کسروی اساس اسلام یعنی وحی و خاتمیت را زیر سوال می برند و امروز طرح شخصیت متزلزلی همچون سلمان رشدی به بزرگ نمایی افسانه ( غرانیق ) همت می گمارند و قرآن و پیامبر خاتم (صلی الله علیه و آله وسلم) را مورد اهانت و استهزا قرار می دهند و گاهی به نام عرض ارادت به پیشگاه مقدس امام حسین (علیه السلام) کارهایی انجام می دهند که موجب شرمساری و سرافکندگی می گردد. می کوشند تا با به انحراف کشیدن نهضت عاشورا، روح سرزنده آن را بگیرند. خرافه پذیری از بیماری های واگیر دار و صعب العلاج اجتماعات بشری است که درمان و پیشگیری از گسترش آن لازم است.

رهبر معظم انقلاب نیز به این مهم اشاره دارد و می فرماید:

تحریف حماسه عاشورا باید زدوده شود. نگذارید مفاهیم و کارهای تحریف آمیز و غلط چشم ها و دل ها را از چهره مبارک و منور سید الشهدا منصرف کند.سخن در آسیب شناسی عزاداری است بعد از مطالعه و تفکر فراوان و اینکه تقریباً تمام استان های کشور را جهت سخنرانی رفته و با تمام هیئت ها و مجامع عزاداری از نزدیک آشنا هستم تصمیم گرفتم برای این همایش نورانی چند سطر طبق تجربه، به این موضوع مهم بپردازم ولکن هر موضوعی که به عنوان آسیب مطرح می شد یک طرف قصه لنگ می ماند تا اینکه نور مقدس حضرت ابا عبدالله الحسین (علیه السلام) مرا متوجه عبارات  و دیدگاه های رهبر فرزانه انقلاب حضرت آیت الله خامنه ای نمودند، پس از مطالعه کلمات دُرربار معظم له دریافتم بهترین و کاملترین و با انصاف ترین نگاه را حضرتشان داشته اند.


سید عباس موسوی مطلق  (چکیده مقاله)

[nik]

بسم اللّه الأعرف

پدیده شناسی عزاداری حسینی

قبل از ھر چیزی چند مسئله بنیادی و اصولی طرح می کنیم :

١- آیا شهادت و کشته شدن در راه خدا و برای اِحیای دین او و نبرد بر علیه ستم و فساد و پلیدی ، یک امر حقی است یا نا حق؟ آیا شهادت در معرفت دینی و اسلامی ما نشان پیروزی شهید است یا شکست او در زندگی ؟ اگر شهادت بر حق است و نشان پیروزی شهید است و رضای خدا ، پس آیا در قبال پیروزی و رضای خداوند باید شاد بود وشاکر و جشن گرفت یا به عزا نشست وتاسف خورد ؟ آیاسوگواری و سینه کوبیدن واشک ریختن نشان شادی و تصدیق واقعه است یا نشان ناراحتی و حسرت و انکار آن واقعه ؟

2- البته گریه و تأثر ناشی از دل تنگی حاصل از دست دادن عزیزان که به تازه گی از دنیا رفته اند امری طبیعی است قابل سرزنش نیست هرچند که صبر و بلکه شادی حاصل از مرگعزیزان مؤمن خالص و خداشناس بخصوص درمرگ عزیزی مؤمن که بی شک در بهشت خداست ،امری بر حق تر و مومنانه تر وخداپسندانه تر است همانطور که خداوند درکتابش می فرماید که اگر خدا را دوست داشته باشید از مرگ نمی ترسید و بلکه بسیار مشتاق آن ھستید .

3- بی شک عزاداری شیعیان برای واقعه کربلا ناشی از دل تنگی و دوری از امام حسین ع و یارانش هم نمی تواند باشد که توجیه پذیر باشد .

4- پس به این ترتیب مذکورعزاداری حسینی به صورت شیوَن و ناله و خود زنی و زنجیر و قمه زدن به خویش ھیچ معنا و تصدیق معرفتی و دینی و اعتقادی و قرآنی و اخلاقی نمی تواند داشته باشد .آیا نه این اینست ؟

5- روح حاکم بر مراسم عزاداری حسینی و نوحه ها و مو عظه های مخصوص محرم تماماً و عمداً نشان دادن حقارت و بدبختی وفلاکت و زجر و تراژدی وفاجعه این واقعه درباه حسین اوست وتحریک دلسوزی و ایجاد رقت و ترحم دربارۀ واقعه ای که نمی بایست رخ می داد .

6- -آیا ذرّه ای نشان عظمت و الوھیّت و قداست و پیروزی و شکوه و غلبه حق بر باطل در نوحه ها ومراسم سوگواری حسینی ھرگز دیده و احساس یا شنیده می شود ؟ ھرگز !

7- اشتباه بودن و بلکه کاملاً نادرست بودن واقعه کربلا آن بخشی که مربوط به حسین ع و یاران اوست در کل مراسمسوگواری حسینی، فریاد می زند و گویی پیام این مراسم ای نست که : ای شیعیان مبادا که هرگز چنینبلائی بر سر شما هم بیاید. مبادا کاری را که حسین ع ویارانش کردندد و بلائی را که بدست خود بر سر خود آوردند ، شما تکرار کنید .

8-و سؤال دیگر این است : همه   امامان ما کشته شدند و بسیار فجیع و بلکه فجیع تر هم کشته شدند و تنهاتر و بیکس تر کشته شدند . امام حسین از همه   امامان ما مریدان وعاشقان بیشتری داشت . پس چرا برای ھیچ امام دیگری چنین مراسم عزائی برگزار نمی شود ؟

9-ویژگی شهادت امام حسین ع چیست که مستلزم این عزاداری ویژه است ؟ آیا به خاطر تعداد زیادی که یکجا به ھمراه امام شهید شدند ؟ حدود ھفتاد تن از مریدان امام صادق ھم یک روز در مسجد مدینه سربربریده شدند . مشابه چنین حوادثی در عصر امام سجاد و امام ھادی ھم رخ نمود .

10 -تفاوت شهادت امام حسین از سایر امامان فقط و فقط به دلیل کشته شدنش در میدان جنگ بود وهمین. ولابد جهت کسب خلافت و حکومت ؟

11 -پس به راستی انگیزه و معنای مراسم عزاداری حسین چیست ؟

12- می دانیم که نخستین مراسم عزاداری برای واقعه کربلا در مسجد شام و با حضور یزید و به امر او تدارک دیده شد و سپس کوفیان خائن در کوفه این مراسم را تقلید کردند .این امررا امام حسین پیش بینی کرده بود. پس از واقعه کربلا به دستور یزید عزاداری کنند تا مردم از خود انتقام بگیرند ،نه از دستگاه خلافت یزید و می دانیم که عمربن عبد العزیز ازخلفای اموی در مراسم سوگورای حسین بسیار افراطمی کرد خودش سینه و زنجیر می زد. همانطور که رضا شاه گِل به سر می مالید و هارونالرشید غش می کرد و شاه عباس قمه می زد.

13- -و اما می ماند دریایی از احادیثی که به امامان و مخصوصا امام صادق نسبت داده می شود درباره ثوابهای بیکران گریستن بر امام حسین. که البته این احادیث را بگذارید پهلوی احادیثی که نمونههایش را در رساله ی((پدیده شناسی خرافه)) آوردیم.

مثل دعاهای رفع دل درد و دنداندرد و پولدار شدن و به بهشترفتن و گنج پیدا کردن و امثالهم. ((درجهان اسلام و مخصوصاً تشیع بایستی علت دیگری را برای پیدایش خرافات نام برد و آن وجود دریایی ازاحادیث جعلی و مالیخولیایی منسوب به رسول و امامان است که دردستگاه اموی و بنی عباس بواسطه ملایان دربار ساخته و پراکنده شده است و متاسفانه تا به امروز در متون کتابهای احادیث وجود دارد و تدریس می شود .

نمونه ای از این نوع احادیث مالیخولیایی که خلاف عقل وسنتوکتاب وعترت است که به پیامبر و امامان نسبت داده شده است و منبع عصلی بخش عظیمی از خرافات در فرهنگ ماست توجه کنید:

امام صادق (ع) : اگر کسی را مرض بی علتّی پیداشود و سورۀ معارج را یک هفته هر روز هفت بار بر ظرف آبی بخواند و از آب آن ظرف هر روز صبح نااشتها سه جرعه بنوشد آن مرض شفا یابد .)) آدمی کافی است که این احادیث را عمل کند تا به دروغ بودنش یقین یابد . علاوه براین احادیث مذکور راه و روش اِشاعه و تبلیغ همه نوع جرم و جنایت و گناه نیز ھست زیرا با قطره اَشکی برامام حسین و یا دعایی آتش دوزخ برآدمی حرام می شود و بلکه بهشت واجب می آید .

باکدام عقلی می توان کتابی را بجای خواندن و فکرکردن وفهمیدن،پخت وخورد و مالید و پاشید وبر در و دیوار نوشت تا بیمه کند. پس بدان که عقل کاملا تعطیل شده است یعنی درب رحمت بسته است براین امتی که با کتابش چنین معامله ای کرده اند. پس اینک دریابحق اینهمه آتش و عذابی که در جهان اسلام می بارد و روز افزون است و براستی همهدربهای جهنم گشوده شده است و مسلمانان بدست خود خانه های خود را بر سر خود خراب میکنند بواسطه جنگهای فرقه ای و قبیله ای و تکفیری!

14- تنها و تنها سوگواری وخودزنیاهالی کوفه که به امام خیانت کردند می تواند دارای معنا و مفهومی معقول باشدو لاغیر به معنای انتقام گرفتن از خود.

15-حال اگر سورچرانیهای حیرت آورایام محرم را هم در کنار سوگواری های حیرت آورش قراردهیم مسئله بغرنج تر و صدبرابرنامفهوم تر می شود.

١۶ -و نیز یک سؤال : چراهرگز دیده نشده که علماء و روحانیون و مراجع شیعه دراین مراسم سینه زنی و زنجیرزنی و قمه زنی عملا شرکت کنند؟ البته سینه زنی نمایشی کهبا دست سینه خود را نوازش و لمس می کنند را سینه زنی نمی توان خواند. آیا این مراسم و عملیات فقط برای عوام و جاهلان وکافران و مشرکین و گناهکاران است تا با خودزنی اندکی گناه خود را سبکتر کنند و تخلیه شوند تابعد باخیال راحتتری بتوانند به زندگی جاهلانه و فاسقانه خود ادامه دهند؟زیرا به تجربه همه ما میدانیم که از قدیم تاکنون بسیاری از فعالان و گردانندگان این مراسم جماعت اراذل و اوباش و لاط ها و عرقخورها و ... بوده اند. که البته ظاهرا کار مفیدی هم هست که لااقل یکیدو روزی از فسق فجور دست می کشند و توبه می کنند . ولی منظور ما فلسفه وجودی این مراسم است .

17- ک تحلیل سیاسی – انقلابی هم ین مراسم را زمینه بیداری،عدالت خواهی وظلم ستیزی درجامعه می داند. سئوال ما اینست که مثلا در انقلاب خودمان چند  تا از این زنجیرزنها در زندانهای سیاسی دیده شده اند که برای عدالت نبرد کرده باشند؟ آیا این همه انقلابات بزرگ در سراسر جهاناز مراسم عزاداری قدیسین برخاسته بود؟

-18 - اصولاً کسی که خود زنی می کند تخلیه شده است و دیگر بر دشمن تیغ نمی کشد. واین یک قاعدۀ روانشناختی و تربیتی است . اصولاً کسی که بر سر خودش میزند برسر دشمن نمی زند. این تبدیل غزا به عزا است بعلاوه غذا . که امروزه به این غذای عزا ، موسیقی و رقص (حرکات موزون) هم اضافه شده است . از آنجا که آخر الزمان عرصه برون افکنی وظهورباطن انسان است این مراسم مستمراً آشکارو آشکارتر می شود و رسوا و رسواتر.

19-اگربگوییم آنھایی که واقعاً واز ته دل در این مراسم گریه می کنند واقعاً به حال خودگریه می کنند وغم وغصه و داغ و فراق و افسرده گیھای یکسالۀ خود را برون افکنی می کنند به بهانه حسین . و این تنھا و تنھا خاصیّت مفید و با ارزش این مراسم بعنوان یک حرکت اجتماعی جھت به داشت روانی است و برون افکنی استرس ھا و افسرده گی و غصه ھای تل انبار شده در عرض یک سال . که البته از منظر تحلیل سیاسی – انقلابی امری مضراست زیرا انرژی عدالت جوئی را تخلیه می کند و انگیزه ظلم ستیزی از بین می رود .

20-می دانیم که به لحاظ تاریخی این هنر امام حسین کشی به شیوه های نو به نو و شقاوت هرچه بیشتر و فزاینده با این نوع نوحه ھا اساساً ازعصر صفوی آغاز شد که شاھان سنّی مذھب بودند که یکشبه خواب نماشده و شیعه آتشین شدند و با شمشیر و توپ کل مردمآذربایجان را یک روزه شیعه ساختند و نخستین شیره کش خانه ها و ف اح ش ه خانه را در تاریخ اسلام رسما بنانهادند و دست آخر سلطنت را به افعانها هدیه کردند ودوباره به خانقاه اجدادی خودبازگشتند.

٢١ -ریشه تاریخی دیگری ازصورت ظاھری این مراسم مربوط به مسیحیت است که برخاسته از مراسم عزاداری برای مسیح می باشد که تا امروز ھم نشانه صلیب را می تواندر شکل علم و کتل هابه وضوح درک کرد که آن مراسم ھم در امپراطوری روم و به فرمان امپراطوری که تازه مسیحی شده بودبه راه افتاد که البته پس پرده این تئاتر را ملایان بنی اسرائیل کارگردانی می کردند و علاوه بر این تئاتر در روم و یونان باستان تاریخی بس کهن داشته است که مشابه ھمان در تعزیه ها وتئاترهای مراسم عزاداری محرم دیده می شود که به مرور زمان تحول یافته است .

٢٢ -و ا مّا یک سؤال دیگر به لحاظ عاطفی :اگرخدای ناکرده اعضای خانواده شما در یک فاجعه مثل تصادف اتومبیل تکه پاره شده باشند و یک نفر از آشنایان در مراسم ختم و چھل و سال و سالگرد بیاید و صحنه دلخراش مرگ خانواده شما را لحظه به لحظه توصیف کند و در هرمراسم این مرگ را درمقابل چشمان شما زنده کند آیا شما خوشتان خواھد آمد ؟ آیا می توانید تحمل کنید ؟ آیا آن فرد نوحه خوان را دشمن خودتان تلقینخواهید کرد که به طور وارونه و موذیانه ای قصد آزار و توهین و شکنجه روانی شما رادارد و نیز قصد اهانت به آن اموات را ؟آیا آن فرد نوحه خوان را از مراسم بیروننخواهید انداخت و او را خصم خود تلقی نخواهید کرد؟پس خود حدیث مفصل بخوان از این ماجرا .

آدم چگونه می تواند کسی را که دوست دارد ھر ساله مرگ فجیع او را در مقابل خود زنده و تئاتری اجرا نماید ؟ اصلاً این چه معنایی می تواند داشته باشد الا یک جنون و مالیخولیا ! آیا نه اینست ؟

٢٣ -صدھا سال است که ھر سال لااقل دو روز برای حسین و یاران و خاندانش مراسم سوگواری برگزار می کنیم ولی از زندگی و شخصیت و شرایط اجتماعی وسیاسی واقتصادی او وخاندان و یاران و مسلمانان ما از اجساد تکه پاره شده حسینوخاندان ویارانش در ظهر عاشورا چه می خواهیم. چقدر لذت می بریم از این صحنه !آیانه اینست؟

>٢۴ -امام حسین را مبدّل به بدبخت ترین و ذلیل ترین موجود تاریخ بشر نموده ایم وبراین همه ذلت و خفت او می گرییم. این مکتب ذلّت پرستی است نه حق پرستی !به امید آن روز که ظھرعاشورا همه شیعیان به یکدیگر تبریک بگویند از اینکه رهبری دارند که کل هستی و خاندانش را یکجا برای ظھورجمال خدا قربانی کرد.


به امیدروزی که ما هم بتوانیم آن جمال جمیلی که زینب دید و خود را خوشبخت ترین انسان روی زمین نامید راکمی فهم کنیم و در این باب بیندیشیم.کربلا،عروسی خون خداست وحجله گاه انسان-الله است. این را دریابیم.

منبع: از کتاب شیعه شناسی ص31-33 ،اثرعارف واصل معاصر استادعلی اکبرخانجانی




برای دانلود کتاب برروی لینک زیر کلیک کنید:

http://dl.ketabkhane-erfani.com/download/ketabha/shie%20shenasi.zip